Özellikle kan şekerini denetim altına alıp, kilo kaybına yardımcı olduğu bilinen sarı renkte olan berberin, Çin tıbbında uzun bir geçmişe sahip. Birçok bitki tipinin içeriğinde var olan bir bileşik olarak karşımıza çıkan berberinin yararları saymaklar bitmiyor. İşte, berberin nasıl kullanılır, yararları nelerdir?
BERBERİN NEDİR?
Berberin, Berberis vulgaris, altınmühür, altın iplik, Oregon üzümü, phellodendron ve ağaç zerdeçal üzere kimi bitkilerde bulunan sarı renkli ve acı bir husustur. Bu unsur, çeşitli kalp rahatsızlıkları olan bireylere yarar sağlayabilir, bakterileri öldürebilir, kandaki şekeri düzenlemeye yardımcı olabilir ve şişlikleri azaltabilir.
BERBERİN HANGİ BİTKİLERDE BULUNUR?
Hindistan cevizi, sarımsak, çoban çantası, altınmühür, mahonia ve çin zerdeçalı, altın iplikotu üzere bitkiler ‘berberin’ açısından epey zengindir.
BERBERİN VE KLASİK TIP
Berberin, binlerce yıldır Çin ve Ayurveda tıbbında kullanılan bir bileşendir. Bedende çeşitli biçimlerde tesirli olan berberin, beden hücrelerinde değişiklikler yapabilir. Yapılan araştırmalar, diyabet, obezite ve kalp sıkıntıları üzere çeşitli metabolik sıhhat şartlarının tedavisinde kullanılabileceğini göstermiştir. Ayrıyeten bağırsak sıhhatini da güzelleştirebilir. İnançlı görünmesine karşın, bir uzmana müracaattan tüketilmemesi önerilir.
ANTİMİKROBİYAL ETKİLERİ
Berberin, güçlü bir antimikrobiyal casus olabilir. 2022 yılında yapılan bir çalışma, berberinin Staphylococcus aureus’un büyümesini engellemeye yardımcı olduğunu ortaya koymuştur. S. aureus, birçok sıhhat meselesine neden olabilen bir bakteridir. Öbür bir çalışma ise berberinin muhakkak bakterilerin DNA ve proteinlerine ziyan verebileceğini bulmuştur.
ANTİ-ENFLAMATUAR ÖZELLİKLER
İnflamasyon, kalp hastalığı ve diyabet üzere çeşitli sıhhat şartlarında kıymetli bir faktördür. Araştırmalar, berberinin anti-enflamatuar özelliklere sahip olduğunu ve bu nedenle diyabet ve öteki inflamasyonla bağlı sıhhat meselelerinin tedavisinde yararlı olabileceğini öne sürmektedir.
DİYABET TEDAVİSİNDE BERBERİN
Araştırmalar, berberinin diyabet tedavisinde tesirli olabileceğini göstermektedir. Yapılan çalışmalarda, berberinin kan şekerini düşürmede plasebodan daha tesirli olduğu bulunmuştur. Ayrıyeten, berberin ve kan şekeri düşürücü ilaçların kombinasyonunun tek başına ilaçlardan daha tesirli olduğu ortaya çıkmıştır. 2014 yılında yapılan bir araştırma, berberinin bilhassa kalp hastalığı, karaciğer yetmezliği yahut böbrek sıkıntıları nedeniyle mevcut anti-diyabetik ilaçları alamayanlar için umut vaat ettiğini belirtmiştir.
KOLESTEROL VE KALP SIHHATİ ÜZERİNE ETKİLERİ
Düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterol ve trigliserit düzeylerinin yüksek olması kalp hastalığı ve felç riskini artırabilir. Kimi deliller, berberinin LDL kolesterol ve trigliserit düzeylerini düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Bir literatür taraması, berberinin ömür şekli değişiklikleriyle birlikte kullanılmasının, yüksek kolesterol tedavisinde tek başına hayat stili değişikliklerinden daha âlâ sonuç verdiğini ortaya koymuştur.
YÜKSEK TANSİYON VE METABOLİK SENDROM
Yüksek tansiyon, kalp hastalıklarının önde gelen nedenlerinden biridir. Berberin, kan basıncını düşürücü ilaçlarla birlikte kullanıldığında daha tesirli olabilir. Ayrıyeten, sıçanlar üzerinde yapılan bir çalışma, berberinin yüksek tansiyonun başlangıcını geciktirebileceğini ve şiddetini azaltabileceğini göstermektedir.
OBEZİTE VE METABOLİK SENDROM
Berberin, kahverengi yağ dokusunu aktive edebilir ve bu doku, bedenin yiyecekleri beden ısısına dönüştürmesine yardımcı olur. Bu da obezite ve metabolik sendromun tedavisine yardımcı olabilir. Berberinin metformin üzere çalıştığı ve hem obezite hem de diyabet tedavisinde kullanılabileceği düşünülmektedir.
POLİKİSTİK OVER SENDROMU (PCOS) VE ÖBÜR SIHHAT SORUNLARI
PCOS, bayanlarda belli erkeklik hormonlarının yüksek düzeylerde bulunması durumunda ortaya çıkar ve kısırlığa neden olabilir. Berberin, PCOS’lu bireylerde insülin direncini tedavi edebilir. Ayrıyeten, berberinin kanserin ilerlemesine ve kanser hücrelerinin öldürülmesine yardımcı olabileceği belirtilmektedir. Lakin bu tesirlerin doğrulanması için daha fazla çalışma gerekmektedir.
BAĞIRSAK SIHHATİ VE MİKROBİYOTA ÜZERİNE ETKİLER
2020’de yayınlanan birtakım araştırmalara nazaran, berberin bağırsak mikrobiyotası üzerinde faydalı tesirlere sahip olabilir. Berberin, bağırsaktaki ziyanlı bakterileri ortadan kaldırarak sağlıklı bakterilerin büyümesini artırabilir. Fakat, berberinin insanları nasıl etkilediğini ve kullanımının inançlı olup olmadığını belirlemek için daha fazla araştırmaya muhtaçlık vardır.
BERBERİN VE METFORMİN ETKİLEŞİMİ
Berberin, metformin üzere ilaçlarla etkileşime girebilir. Bir çalışmada, berberin ve metforminin birlikte alınması, metforminin tesirinde %25 düşüşe yol açmıştır. Bu nedenle, doktor reçetesi olmadan berberin kullanılmamalıdır.
BERBERİN ZARARLARI
Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Sıhhat Merkezi (NCCIH), berberinin kısa vadede önemli yan tesirlere neden olma ihtimalinin düşük olduğunu belirtmektedir. Lakin, uzun vadeli kullanımın inançlı olduğunu göstermek için kâfi bilgi bulunmamaktadır. Berberin kimi insanlarda kızarıklık yahut baş ağrısına neden olabilir. Hamilelik sırasında yahut emzirme devrinde berberin almak, fetüs yahut yenidoğan üzerinde olumsuz tesirlere sahip olabilir.
Berberin, çeşitli sıhhat sıkıntılarının tedavisinde umut verici bir bileşen olarak öne çıkmaktadır. Lakin, bu bitkisel ilacı kullanmadan evvel bir tabiple konuşmak değerlidir. Berberin, güçlü tesirleri nedeniyle dikkatli kullanılmalı ve uzun müddetli kullanımının güvenliği hakkında daha fazla araştırma yapılmalıdır.
